|
Utrum lex naturae mutari possit
1 Ad quintum sic proceditur. Videtur quod lex
naturae mutari possit. Quia super illud Eccli. XVII,
addidit eis disciplinam et legem vitae, dicit Glossa,
legem litterae, quantum ad correctionem legis naturalis,
scribi voluit. Sed illud quod corrigitur, mutatur.
Ergo lex naturalis potest mutari.
2 Praeterea, contra legem naturalem
est occisio innocentis, et etiam adulterium et furtum. Sed
ista inveniuntur esse mutata a Deo, puta cum Deus
praecepit Abrahae quod occideret filium innocentem, ut
habetur Gen. XXII; et cum praecepit Iudaeis ut mutuata
Aegyptiorum vasa subriperent, ut habetur Exod. XII; et cum
praecepit Osee ut uxorem fornicariam acciperet, ut habetur
Osee I. Ergo lex naturalis potest mutari.
3 Praeterea, Isidorus dicit, in libro Etymol.,
quod communis omnium possessio, et una libertas, est de
iure naturali. Sed haec videmus esse commutata per
leges humanas. Ergo videtur quod lex
naturalis sit mutabilis.
Sed contra est quod dicitur in decretis, dist. V,
naturale ius ab exordio rationalis creaturae. Nec
variatur tempore, sed immutabile permanet.
Respondeo dicendum quod lex naturalis potest
intelligi mutari dupliciter. Uno modo, per hoc quod
aliquid ei addatur. Et sic nihil prohibet legem naturalem
mutari, multa enim supra legem naturalem superaddita sunt,
ad humanam vitam utilia, tam per legem divinam, quam etiam
per leges humanas. Alio modo intelligitur mutatio legis
naturalis per modum subtractionis, ut scilicet aliquid
desinat esse de lege naturali, quod prius fuit secundum
legem naturalem. Et sic quantum ad prima principia legis
naturae, lex naturae est omnino immutabilis. Quantum autem
ad secunda praecepta, quae diximus esse quasi quasdam
proprias conclusiones propinquas primis principiis, sic
lex naturalis non immutatur quin ut in pluribus rectum sit
semper quod lex naturalis habet. Potest tamen immutari in
aliquo particulari, et in paucioribus, propter aliquas
speciales causas impedientes observantiam talium
praeceptorum, ut supra dictum est.
Ad primum ergo dicendum quod lex scripta dicitur
esse data ad correctionem legis naturae, vel quia per
legem scriptam suppletum est quod legi naturae deerat, vel
quia lex naturae in aliquorum cordibus, quantum ad aliqua,
corrupta erat intantum ut existimarent esse bona quae
naturaliter sunt mala; et talis corruptio correctione
indigebat.
Ad secundum dicendum quod naturali morte moriuntur
omnes communiter, tam nocentes quam innocentes. Quae
quidem naturalis mors divina potestate inducitur propter
peccatum originale; secundum illud I Reg.
II, dominus mortificat et vivificat. Et ideo
absque aliqua iniustitia, secundum mandatum Dei, potest
infligi mors cuicumque homini, vel nocenti vel innocenti.
Similiter etiam adulterium est concubitus cum uxore
aliena, quae quidem est ei deputata secundum legem
divinitus traditam. Unde ad quamcumque mulierem aliquis
accedat ex mandato divino, non est adulterium nec
fornicatio. Et eadem ratio est de furto,
quod est acceptio rei alienae. Quidquid enim accipit
aliquis ex mandato Dei, qui est dominus universorum, non
accipit absque voluntate domini, quod est furari. Nec
solum in rebus humanis quidquid a Deo mandatur, hoc ipso
est debitum, sed etiam in rebus naturalibus quidquid a Deo
fit, est q. quodammodo naturale, ut in primo dictum est.
Ad tertium dicendum quod aliquid dicitur esse de
iure naturali dupliciter. Uno modo, quia ad hoc natura
inclinat, sicut non esse iniuriam alteri faciendam. Alio
modo, quia natura non induxit contrarium, sicut possemus
dicere quod hominem esse nudum est de iure naturali, quia
natura non dedit ei vestitum, sed ars adinvenit. Et hoc
modo communis omnium possessio, et omnium una libertas,
dicitur esse de iure naturali, quia scilicet distinctio
possessionum et servitus non sunt inductae a natura, sed
per hominum rationem, ad utilitatem humanae vitae. Et sic
in hoc lex naturae non est mutata nisi per additionem. |
