|
Utrum lex aeterna sit omnibus nota
1 Ad secundum sic proceditur. Videtur quod lex aeterna
non sit omnibus nota. Quia ut dicit apostolus, I ad
Cor., quae sunt Dei, nemo novit nisi spiritus Dei.
Sed lex aeterna est quaedam ratio in mente divina existens.
Ergo omnibus est ignota nisi soli Deo.
2 Praeterea, sicut Augustinus dicit, in libro de Lib.
Arb., lex aeterna est qua iustum est ut omnia sint
ordinatissima. Sed non omnes cognoscunt qualiter omnia
sint ordinatissima. Non ergo omnes cognoscunt legem
aeternam.
3 Praeterea, Augustinus dicit, in libro de vera Relig.,
quod lex aeterna est de qua homines iudicare non
possunt. Sed sicut in I Ethic. dicitur,
unusquisque bene iudicat quae cognoscit. Ergo lex
aeterna non est nobis nota.
Sed contra est quod Augustinus dicit, in libro de
Lib. Arb., quod aeternae legis notio nobis impressa est.
Respondeo dicendum quod dupliciter aliquid
cognosci potest, uno modo, in seipso; alio modo, in suo
effectu, in quo aliqua similitudo eius invenitur; sicut
aliquis non videns solem in sua substantia, cognoscit
ipsum in sua irradiatione. Sic igitur dicendum est quod
legem aeternam nullus potest cognoscere secundum quod in
seipsa est, nisi solum beati, qui Deum per essentiam
vident. Sed omnis creatura rationalis ipsam cognoscit
secundum aliquam eius irradiationem, vel maiorem vel
minorem. Omnis enim cognitio veritatis est
quaedam irradiatio et participatio legis aeternae, quae
est veritas incommutabilis, ut Augustinus dicit, in libro
de vera Relig. Veritatem autem omnes aliqualiter
cognoscunt, ad minus quantum ad principia communia legis
naturalis. In aliis vero quidam plus et
quidam minus participant de cognitione veritatis; et
secundum hoc etiam plus vel minus cognoscunt legem
aeternam.
Ad primum ergo dicendum quod ea quae sunt Dei, in
seipsis quidem cognosci a nobis non possunt, sed tamen in
effectibus suis nobis manifestantur, secundum illud Rom.
I, invisibilia Dei per ea quae facta sunt, intellecta,
conspiciuntur.
Ad secundum dicendum quod legem aeternam etsi
unusquisque cognoscat pro sua capacitate, secundum modum
praedictum, nullus tamen eam comprehendere potest, non
enim totaliter manifestari potest per suos effectus. Et
ideo non oportet quod quicumque cognoscit legem aeternam
secundum modum praedictum, cognoscat totum ordinem rerum,
quo omnia sunt ordinatissima.
Ad tertium dicendum quod iudicare de aliquo potest
intelligi dupliciter. Uno modo, sicut vis cognitiva
diiudicat de proprio obiecto; secundum illud Iob XII,
nonne auris verba diiudicat, et fauces comedentis saporem?
Et secundum istum modum iudicii, philosophus dicit quod
unusquisque bene iudicat quae cognoscit, iudicando
scilicet an sit verum quod proponitur. Alio modo, secundum
quod superior iudicat de inferiori quodam practico iudicio,
an scilicet ita debeat esse vel non ita.
Et sic nullus potest iudicare de lege aeterna. |
